Speedball® | FLEX™ zeefdrukinkt — een DEMO by hello DODO™

Voor deze DEMO gebruiken we de nieuwe FLEX™ zeefdrukinkt van Speedball®. Deze inkt is op waterbasis, net als de andere Speedball®-inkten die we gebruiken. Het verschil? FLEX™ is extra flexibel, perfect voor het drukken op stoffen die meer rek hebben. De inkt barst niet en bladert niet af als de stof uitgerekt wordt — maximum flexibility, superstretch, no peel!

Deze FLEX™ zeefdrukinkt heeft ons geïnspireerd om verder te denken dan de gebruikelijke t-shirts & sweatshirts die we regelmatig bedrukken. Zo zijn we erg enthousiast geworden over het bedrukken van sokken — en dat is precies wat we hier gaan demonstreren!

Bijkomend voordeel: omdat de inkt ín de vezels van de stof trekt en er niet bóvenop blijft liggen, blijft alles lekker zacht en comfortabel aanvoelen — soft hand noemt Speedball® dat.

Voor ons eigen werk branden we onze ontwerpen op de zeef met de PHOTO EMULSION methode, maar voor deze DEMO werken we de CUT PAPER STENCIL methode. We geven regelmatig zeefdrukworkshops met papieren stencils en we zijn verliefd geworden op het praktische en directe karakter van deze techniek. Het is ook heel toegankelijk voor iedereen om het eens te proberen.

TIP! Wil je meer weten over de verschillende methodes om te zeefdrukken? Hier lees je er alles over.

Speedball® | zeefdrukraam

TIP! Wij werken het liefst met een 77T gaas, maar je kunt ook kiezen voor gaas met een lagere of hogere mesh count. De mesh count (T) geeft het aantal mazen — de gaatjes waar je je inkt doorheen drukt — per vierkante inch (1 inch = 2,54 cm) aan. Hoe hoger de mesh count, hoe meer mazen er zijn en hoe kleiner die mazen zijn. En hoe minder inkt er door die mazen heen komt. Met zeefdrukramen met een hogere mesh count (200T - 305T) kun je fijnere details drukken. Met zeefdrukramen met een lagere mesh count (<150T) krijg je minder fijne details. Maar ze laten meer inkt door. En dat is weer handig bij het bedrukken van textiel!

Speedball® |rakel
Speedball® | FLEX™ FABRIC SCREEN PRINTING INK
lepel of paletmes
dun papier voor het maken van je stencil

Een superglad papier is ideaal, bijvoorbeeld Bristol of markerpapier.

schaar of hobbymesje
snijmat (optioneel)
papier voor je testprint

— any old scrap of paper will do!

sokken — of wat je ook maar wilt bedrukken
grijsboard of ander stevig karton
een oude lap of poetspapier
tape om je zeefdrukraam mee af te tapen

TIP! Zulk tape is trouwens ook perfect om je inky rakel mee vast te houden — zo blijven je handen schoon.

TIP! Het is optioneel, maar wij werken het liefst met een printing board — zo blijft alles goed op z'n plaats. Je kunt kiezen voor een ready made of er zelf ééntje maken, zoals wij gedaan hebben met een plaatje OSB en speciale scharnierklemmen.

STAP 1 — het voorbereiden van de sokken

Voordat we beginnen met het bedrukken, moeten we eerst de sokken — wij gebruiken gladde, katoenen sokken — voorbereiden.

Je kunt natuurlijk zo op de sokken drukken, Maar omdat de stof altijd wat bobbelt krijg je dan meestal geen mooie, gelijkmatige afdruk. Daarom schuiven we in elke sok als inlay een stukje karton — grijsdboard werkt goed — ter breedte van het bovenste, te bedrukken deel van de sok.

TIP! Dit doen we in élke sok. Dus niet één stukje karton, dat we steeds in een andere sok stoppen, maar elke sok een apart kartonnetje — dat werkt makkelijker en sneller!

STAP 2 — een hulpmiddeltje voor de registratie

Het is fijn als elke sok altijd op dezelfde plek — de technische term daarvoor is in registratie — ligt ten opzichte van je zeefdrukraam.

Daar is een eenvoudig trucje voor! In een groter, maar even dik stuk karton snijden we een opening ter grootte van het te bedrukken deel van de sok. Deze opening is ietsjes groter dan het kartonnetje dat we in de sok geschoven hebben. Het werkt het makkelijkst als je de omtrek van een sok met een kartonnetje erin even met een pen of potlood natrekt — zo weet je zeker dat het past.

Dit template — een soort passe-partout, eigenlijk — hoef je maar één keer te maken. Je kunt het vervolgens voor elke afzonderlijke sok gebruiken.

STAP 3 — het maken van het stencil

Het stencil — je kunt het ook een sjabloon noemen — kun je uit de vrije hand tekenen of digitaal ontwerpen en daarna afdrukken.

TIP! Een combinatie kan natuurlijk ook — zet je ontwerp eerst handmatig op en werk het daarna digitaal uit.

Wij hebben een alligator getekend voor de ene kant van de sok en op de andere kant komt een woord — laters!

Afhankelijk van hoe ingewikkeld je ontwerp is, kun je het uitknippen met een schaar of uitsnijden met een scalpel op een snijmat. Je kunt extra vormen uitknippen om aan het sjabloon toe te voegen, zoals ogen of het middelste deel van letters als je ontwerp woorden bevat. Wij doen dat hier bij het woord-stencil, maar dit vereist wat meer ervaring.

Soms is het moeilijk om je precies voor te stellen hoe een ontwerp er afgedrukt uit zal zien, omdat het werken met de positieve en negatieve ruimte een beetje verwarrend kan zijn — but that's all part of the fun of experimenting!

TIP! Positieve ruimte? Negatieve ruimte?

Misschien een overbodige opmerking, maar just to be sure...Het stencil dat we gebruiken is het vel papier met — in dit voorbeeld — de alligator eruit gesneden, dus niet de uitgesneden alligator zelf.

Daar waar het gaas bedekt wordt door het stencil wordt de inkt tegengehouden door het stencil — dit wordt in de afdruk de negatieve ruimte. Daar waar het gaas niet bedekt wordt door het stencil komt de inkt door het gaas heen — dit wordt in de afdruk de positieve ruimte.

En zo krijgen we dus een afdruk van onze alligator!

STAP 4 — beken kleur!

De levendige, rijke kleuren van de FLEX™ zeefdrukinkt zijn superdekkend, of je nu op een lichte of donkere ondergrond drukt. Wij kozen 207 Spring green — een nét iets anders groen.

TIP! En zitten de kleuren die je wilt er nou niet bij? Dan meng je die toch gewoon zélf — zo krijg je kleuren die niemand anders heeft!

STAP 5 — het rangschikken en uitlijnen van het stencil op het zeefdrukraam

Een zeefdrukraam heeft twee kanten. De subtrate side — de vlakke achterkant — en de inkwell side — de voorkant, waar het raam als een opstaande rand omheen zit. Het stencil komt op de substrate side.

In dit voorbeeld hebben we het witte stencil eerst op een groen velletje papier gelegd, zodat we goed kunnen zien hoe de alligator uitkomt. Die beide velletjes liggen losjes op een stukje grijsboard, om er makkelijk mee te kunnen schuiven. Het donkerblauwe tape dient enkel om alles goed uit te kunnen lijnen. We kunnen nu het zeefdrukraam naar beneden doen, kijken hoe alles uitkomt en het stencil eventueel nog wat verschuiven.

TIP! Door zo éérst kijkend door je zeefdrukraam je stencil te controleren, kun je ook eventuele ongewenste spiegelbeeldige of kantel effecten vermijden.

Zoals je ziet gebruiken wij een zeefdrukraam met een ingebrande diafragma-vorm — de donkergroen rand op het gaas — die geen inkt doorlaat. Nodig is dat niet, je kunt net zo goed een blanco gaas gebruiken. Om te voorkomen dat er aan de zijkanten van je zeefdrukraam inkt lekt, tape je dan aan de inkwell side de naad tussen het raam en het gaas dicht. Als je bijvoorbeeld tape van 5 cm breed gebruikt, tape je 2,5 cm op de staande rand van je raam, dan vouw je je tape in een hoek van 90°en plak je de resterende 2,5 cm — en eventueel nog een extra strook tape — op je gaas. Check goed dat alléén de positieve ruimte van je stencil open is en inkt door kan laten. De rest van je gaas moet bedekt worden door papier of tape.

STAP 6 — het maken van een proefdruk op papier

Bij het gebruik van papieren stencils maken we eerst één of meerdere proefdrukjes, in dit geval op het groene papier. Dat is een uitstekende manier om te controleren of we tevreden zijn met het design, voordat we het het op de sokken drukken. Bij de eerste proefdruk ligt het stencil nog los op ons printing board. De natte inkt zorgt er voor dat het stencil aan het gaas hecht. Eventueel kun je het stencil ook nog aan alle vier de kanten met tape vastzetten op de substrate side van je zeefdrukraam.

STAP 7 — en zo druk je!

➽ de ink bead — in dit geval FLEX™ zeefdrukinkt

Aan de inkwell side van ons zeefdrukraam leggen we aan de bovenkant van het stencil een ruime hoeveelheid inkt — de ink bead. We willen dat de inkt het papieren stencil vastplakt aan het gaas, daarom moet het gaas over de lengte en breedte van het hele stencil geïnkt worden, niet alleen het deel waar de alligtor uitgesneden is!

➽ de flood stroke — het inkten van het gaas

Nu trekken we de rakel zachtjes en soepel over het gaas, zodat alles volledig bedekt wordt met een laagje inkt. Hiermee inkten we het gaas, waarbij alle mazen gevuld worden met inkt. In dit stadium oefenen we nog geen druk uit. Het gaat erom dat er een lichte inktfilm achterblijft in de mazen van het gaas, zónder dat er inkt onderuit komt.

TIP! Als er delen van je stencil zijn die niet zijn bedekt, kun je de stap herhalen, misschien met een beetje meer inkt.

➽ de print stroke — het drukken van de proefdruk

En nu zijn we klaar om te drukken! Je gaat met de rakel terug naar de bovenkant van de zeef en trekt de inkt dit keer met een stevige en gelijkmatige druk naar beneden over de zeef. Probeer je rakel in een consistente hoek van 45 graden te houden terwijl je 'm over het gaas trekt.

Bij ons 77T zeefdrukraam krijgen we meestal het beste resultaat als we de flood stroke en de print stroke een keer of drie herhalen, maar één of twee keer kan ook al voldoende zijn voor een lagere mesh count. Je kunt meestal aan je stencil zien of het design — in dit geval de alligator — na het drukken inktvrij is — dan zit je goed!

TIP! Meer info over de flood stroke en de print stroke vind je in deze hier.

Als je tevreden bent met je proefdruk ben je klaar om verder te gaan met het uitlijnen en bedrukken van je sokken — yay!

STAP 8 — het uitlijnen en in registratie leggen van de sokken

We nemen nu de sok met inlay — zie STAP 1 — en leggen die in het template — zie STAP 2. We kunnen door het stencil dat nu op ons zeedrukraam geplakt zit, kijken of de sok eronder op de goede plek uitgelijnd is.

TIP! Dit kan best lastig zijn. Daarom gebruiken we de alligator die we uit ons stencil gesneden hebben en leggen die op de sok, als richtlijn. Met een beetje schikken en schuiven komen we er dan wel uit.

Als we tevreden zijn met de uitlijning markeren we de hoeken van ons template, door met tape haakse hoeken te plakken. Door deze registratie tabs ligt alles ook bij eventuele volgende drukgangen netjes op z'n plek.

Dit hele proces gaat trouwens veel makkelijker gaat als je met zo'n printing board werkt, waarop je je zeefdrukraam gemonteerd hebt — bij een los zeefdrukraam wordt het veel moeilijker!

STAP 9 — het bedrukken van een sok

Zodra alles uitgelijnd is, kunnen we het zeefdrukraam laten zakken en STAP 7 van deze DEMO herhalen.

Even ter herinnering:

➽ leg een ink bead boven aan het stencil

➽ flood the screen en vul de mazen van het gaas met inkt

➽ en druk!

Herhaal dit eventueel enkele keren totdat je tevreden bent met het resultaat.

TIP! Als het gaas bij je design — in dit geval dus onze alligator — na het drukken helemaal vrij is van inkt, is het drukken meestal gelukt.

STAP 10 — tada, het resultaat!

Een van de spannendste — en lichtelijk angstaanjagende! — stappen van zeefdrukken is het optillen van je zeefdrukraam na het drukken — is het gelukt of niet?

Als je deze CUT PAPER STENCIL techniek gebruikt, dan zou je stencil nog steeds op de zeef moeten zitten en kun je een heleboel dingen printen voordat het begint te breken.

Als je deze techniek gebruikt moet je wel vrij snel werken omdat je niet wilt dat de inkt en het sjabloon op het gaas drogen en moeilijk te verwijderen zijn. Haal daarom als je klaar bent met het drukken meteen het stencil kun je het van het gaas af.

TIP! Als je design veel losse, kleine stukjes heeft kun je wat tape gebruiken om de stukjes snel en gemakkelijk van het gaas af te halen.

STAP 11 — spoel je zeedrukraam schoon

Het is belangrijk om de inkt onmiddellijk na het drukken uit het gaas te wassen met ruim water. Een hogedrukreiniger, douchekop of tuinslang bewijzen hier goede diensten!

TIP! Als je je zeefdrukraam tegen het licht houdt, kun je zien of er geen inktresten achtergebleven zijn.

STAP 12 — het drogen

Tijdens het drogen laten we de inlay in de sokken zitten. Je kunt de sokken een nachtje aan de lucht laten drogen. Of je kunt, zoals wij, een heatgun of een föhn gebruiken.

TIP! Overdrijf dit niet. Als je het droogproces té zeer versnelt, kan dat leiden tot problemen, zoals te weinig uitgeharde inkt, slechte hechting of barsten van de inkt na het wassen.

STAP 13 — heat curing

Zoals bij alle kleding die gewassen moet worden, moet de inkt na het drogen met hitte gefixeerd worden. In onze studio hebben we een hittepers, maar je kunt ook een strijkijzer gebruiken (zonder stoom).

TIP! Meer info over de hitte-fixatie vind je hier.

Enjoy!

Nu kun je genieten van je prachtige, unieke sokken! Het grote voordeel van de FLEX™ zeefdrukinkt is dat ie superflexibel is — ideaal dus voor het bedrukken van rekbare materialen zoals sokken, omdat de inkt niet barst of afbladdert. De papieren stenciltechniek geeft je mega veel creatieve vrijheid en voor een klein budget kun je fantastische, professioneel uitziende resultaten krijgen. We hopen dat je genoten hebt van onze DEMO — happy printing!

Over studio hello DODO™

Hello! We are hello DODO™ — AKA Ali and Jam, although most people refer to us as “the DODOs” and we don’t mind that at all. From our Worthing (UK) studio and shop we screenprint our own colourful designs on to ethically sourced clothing and homewares — creating fun stuff for fun people!

We established hello DODO™ in 2011 as a bit of a creative side project, but very quickly it became so much more than that to us. We taught ourselves to screen print from our kitchen and made every mistake in the book, at least twice, until we got it right.

Meer van studio hello DODO™?