AKUA® | Carborundum gel — by Speedball®

Met deze gebruiksklare gel — fijn (#220) carborundum-poeder met als bindmiddel een acrylaat — breng je op je drukplaat fijne, scherpe details en een uniek gestructureerd oppervlak aan. Vervolgens inkt je je plaat en druk je 'm af. Zo krijg je een carborundum-druk — technisch gezien een vorm van collagrafie — met rijke, fluweelachtige kleuren.

Carborundum — granulair siliciumcarbide — is extreem hard en abrasief. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt voor panstervoertuigen, kogelwerende vesten en het schuren, slijpen en polijsten van (litho)stenen, ijzer en metaal.

Grafische kunstenaars en drukkers experimenteren al tientallen jaren met methoden om zulke carborundum-drukken te maken. Speedball® biedt hier nu met deze AKUA® Carborundum gel een betrouwbare, effectieve, consistente en performance-tested oplossing voor aan, waarmee je boeiende en levendige afdrukken krijgt, elke keer weer.

We laten je hier graag wat voorbeelden uit de praktijk zien — zo wordt je immers het beste op ideeën gebracht, nietwaar?


Als eerste een algemene introductie door Susan Rostow, één van de oprichters van AKUA®. Zij bedacht deze Carborundum gel, simpelweg omdat ze 'm zélf nodig had.


En hier laat Susan zien hoe je Carborundum gel inzet bij het drukken van een mezzotype — in dit geval werkt ze reductief, vanuit een donker veld.


En als laatste combineert Susan Carborundum gel met was mediums. Ze laat je twee inspirerende & slimme technieken zien:

  • een relief method — mimicking litho with wax
  • en een intaglio method — mimicking mezzotint with wax

Q & A

Q — Kan ik schilderen met Carborundum gel?
A — Ja, je kunt ermee schilderen op je drukplaat.

TIP! En je kunt er trouwens ook gewoon op doek mee schilderen. Denk voor dat laatste trouwens ook 'ns aan ARA acrylverf van Old Holland, in de kleur 640 Carborundum — donkergrijze verf, die na droging aanvoelt als ijzervijlsel of fijn schuurpapier
En nog 'n TIP! Beide, zowel de Carborundum gel van AKUA® als de 640 Carborundum van ARA, zijn ook perfect om met pastelkrijt op te werken.

Q — Hoe kan ik mijn carborundum-drukplaat schoon maken?
A — Simpel: met een zachte doek, bijvoorbeeld zo'n microvezel vaatdoekje uit de keuken, die lichtjes bevochtigd is met wat water en zeep.

Q — Hoe snel droogt Carborundum gel?
A — Dat hangt van de dikte van de laag en de omstandigheden af. Als algemene richtlijn kun je aanhouden:

  • dunne laag — minstens één uur
  • medium laag — minstens twee tot drie uur
  • dikke laag — doorgaans minstens twee tot drie dagen

Als de plaat voldoende doorgedroogd is, moet 'ie ruw aanvoelen, als schuurpapier, niet glad of zacht.

Q — Hoe kan ik mijn carborundum-drukplaat het beste inkten?
A — We raden een zachte inktroller aan, bijvoorbeeld de Inktroller soft rubber van Speedball®. Dat veroorzaakt minder wear and tear aan je drukplaat dan een rakel of een harde inktroller.

Q — Gaat mijn tarlatan of AKUA® Wiping Fabric kapot van het carborundum?
A — Omdat het carborundum zo fijn is — #220 — meestal niet als je zachtjes wist. Als je echt agressief te werk gaat, dan kun je enige slijtage krijgen.

Q — Welk papier kan ik gebruiken met Carborundum gel?
A — Je kunt elk gangbaar drukpapier gebruiken.

Q — Bij gebruik van een drukpers blijft mijn papier aan de drukplaat plakken. Hoe kan ik dit voorkomen?
A — Dat kan verschillende oorzaken hebben:

  • je papier is te vochtig
  • de Carborundum gel is nog niet voldoende doorgedroogd
  • je pers oefent teveel druk uit

Q — Eenmaal droog ziet mijn print er washed out en bleek uit. Hoe komt dit?
A — Ook dat kan verschillende oorzaken hebben:

  • je wist je drukplaat te agressief, zodat er simpelweg te weinig inkt overblijft
  • je papier is te vochtig
  • je gebruikt te veel medium(s)

Speedball Aqua Carborundum 2

De AKUA® Carborundum gel van Speedball® vind je hier. En meer van Speedball®? Kijk 'ns hier.

En werk jij met deze Carborundum gel? Deel je werk dan op social media en tag ons account Gerstaecker_NL — we zijn benieuwd!


Natuurlijk zijn er nog meer mediums & modifiers van AKUA®. In deze VIDEO worden ze kort uitgelegd met handige tips & tricks.

  • AKUA® Mag Mix is een helder, eerder pasteus medium voor de AKUA® Intaglio® drukinkt. Het geeft de kleur meer diepte en verhoogt de pasteusiteit, het maakt de inkt stijver. Eenvoudig met de AKUA® Intaglio® drukinkt mengen, totdat de gewenste consistentie bereikt is. Vroeger waren dergelijke mediums bekend als Ink Stiffener, of — bij olie gedragen inkten — Oil Converter.
  • AKUA® Blending Medium is een helder, vloeibaar medium voor AKUA Intaglio® drukinkt en AKUA Liquid Pigment® drukinkt. Je kunt het gebruiken om je inkt te verdunnen. Bovendien maakt het bijzondere, aquarelachtige toepassingen mogelijk.
  • AKUA® Transparent Base is een amberkleurige medium, dat in feite AKUA Intaglio® drukinkt zonder pigment is. Het maakt AKUA Liquid Pigment® drukinkt dikker en stijver en AKUA Intaglio® drukinkt transparanter.
  • AKUA® Extender is een amberkleurig, dikvloeiend medium, waarmee je AKUA Liquid Pigment® drukinkt kunt verdunnen en weer vloeibaar kunt maken, als deze te stijf geworden is of aan de lucht ingedikt is.
  • AKUA® Retarder is een helder medium, dat je kunt gebruiken in combinatie met AKUA Liquid Pigment® drukinkt. Het werkt drogingsvertragend, verbetert de inktoverdracht en vergemakkelijkt het drukken op droog papier. Je kunt het ook als release agent en als tussenlaag bij high viscosity monotypes inzetten.
  • AKUA® Tack Thickener is een dikvloeiend, gelei-achtig en amberkleurig medium voor AKUA® Liquid Pigment® drukinkt. Het maakt je inkt korter en dikker, hetgeen vooral bij zwaardere monotype toepassingen en hoogdruk technieken, zoals hout- en linodruk, van pas kan komen. Je kunt een dikkere inktlaag op plaat of blok aanbrengen. Het verdiept de kleurintensiteit.
  • AKUA® Release Agent heeft een zachte, boterachtige consistentie. In de pot ziet het er wit uit, maar het droogt helder en kleurloos op. Je kunt het gebruiken in combinatie met AKUA Intaglio® drukinkt en AKUA Liquid Pigment® drukinkt. Het zorgt dat de inkt beter los komt van je plaat en verhoogt zo de kleurafgifte op het papier. Denk aan het maken van ghost prints bij het drukken van monotypes, het verhogen van AKUA® metallic kleuren en het drukken van monotypes met AKUA Liquid Pigment® drukinkt.

En ter inspiratie...

Werk van Susan Rostow — gemaakt met de drukinkten & mediums van AKUA®.

Speedball Aqua Carborundum Inspiratie

Susan Rostow | FAIRY RINGS, sculptural books, 2017

Meer weten? Lees hier!

...kijk, en zo maakt Susan dit werk en combineert ze tekenen, schilderen, drukken & 3D in één techniek

Meer van Susan Rostow?


© 2021 — tekst: Speedball® & redactie Gerstaecker NL | © 2021 — beeld: Speedball®, Susan Rostow & redactie Gerstaecker NL