Printmakers Club #1 — een linosnede DEMO by Alette de Roos
Linosnede is misschien wel de meest bekende grafische techniek. Door delen uit een stukje linoleum te snijden, maak je een drukplaat waarmee je een afbeelding op papier of stof kunt afdrukken.
Het is een verrassend veelzijdige techniek. En het mooie is: je kunt het gewoon thuis doen! Met een paar eenvoudige materialen maak je al de mooiste lino’s. Je hebt geen grote, ingewikkelde drukpersen of lastige materialen nodig.
Zin om het te proberen? In deze hands-on DEMO laat Alette de Roos van de Printmakers Club je zien hoe je zelf de mooiste lino's kunt maken — doe mee!
Deze inkt is wat stijver — dat drukt meestal prettiger. Mocht je 'm nou toch te stijf vinden, dan kun je hem eenvoudig verdunnen met water. Natuurlijk kun je ook een andere drukinkt op waterbasis gebruiken.
- Forbo | Linoleum drukplaat — of een ander plaatje linoleum
- papier om een ontwerp op te maken — kan van alles zijn
- GERSTAECKER | Linoleum drukpapier — of ander papier om op te drukken
- grafietpotlood — om je ontwerp te tekenen
- balpen — om je ontwerp over te trekken of direct op het lino te tekenen
- transferpapier — of carbonpapier
- GERSTAECKER | Linoleumguts of RGM® | Linoleumguts
- GERSTAECKER | Snijplank
- ABIG |Inktroller — een ander merk kan natuurlijk ook
- paletmes of spatel — een oude bankpas of stukje karton werkt ook
- inktplaatje — of een plaatje (plexi)glas of een oude spiegel
- baren of houten lepel
- poetspapier of poetsdoeken
➽ STAP 1 — maak je ontwerp
Bedenk een leuk ontwerp voor je linosnede of kies een bestaand design. Begin met iets eenvoudigs, zoals een afbeelding met grotere vlakken en duidelijke lijnen. Kleine details zijn uitdagender, vooral als je nog niet zoveel ervaring hebt.
Denk bij het ontwerpen ook aan de afmetingen van je linoleum. Zorg dat je ontwerp er precies op past, zodat je geen grote stukken linoleum weg hoeft te gooien.
➽ STAP 2 — bereid je drukplaat voor
Tijd om je ontwerp op het linoleum over te brengen. Dit kun je doen met transferpapier of carbonpapier. Om te voorkomen dat je je design uitwist of vervaagt bij het gutsen, kun je het overtrekken met een balpen.
TIP! Je kunt ook direct op het linoleum tekenen als je dat prettiger vindt.
Vergeet niet dat je afbeelding in spiegelbeeld afgedrukt wordt! Dit is vooral belangrijk als je met tekst werkt.
TIP! Ik werk hier op het wat hardere en gladdere Walton linoleum, dat scherpe lijnen geeft. Maar je kunt ook het wat zachtere en gestructureerde Bulletin board gebruiken. Dat geeft wat zachtere lijnen. En omdat het zo goed snijdbaar is, is er minder kans dat je uitschiet met je guts — het is misschien een betere keuze voor kinderen en beginners!
➽ STAP 3 — het gutsen
Nu begint het echte werk — met een guts snijd je alle delen weg die niet afgedrukt moeten worden. Alles wat je op het linoleum laat staan, wordt straks ingekleurd en komt op je afdruk. En onthoud — wat weg is, blijft weg!
Werk altijd voorzichtig. Gutsen zijn scherp, dus hou beide handen achter de guts om ongelukken te voorkomen — zo werk je altijd van je lichaam weg.
Gebruik een snijplank zodat je lino goed blijft liggen wanneer je wat kracht moet zetten. De snijplank die ik hier gebruik heeft op de ene kopse kant een aanlegrand, die je over de rand van je werktafel legt. Aan de andere kopse kant is een rand met een v-vormige inkerving, waarin je eventueel je lino kunt leggen, zodat ie niet weg kan glijden. Zo werk je niet alleen veiliger, je beschermt meteen je werktafel tegen uitschieters!
➽ STAP 4 — het aanbrengen van de inkt
Zo, nu ben je klaar om te gaan drukken! Pak je inktplaat, paletmes of spatel en drukinkt erbij. Doe een beetje inkt op de plaat en rol het voorzichtig uit met de inktroller. Heb je per ongeluk te veel inkt? Geen probleem! Je kunt de overtollige inkt met het paletmes weer wegscheppen en later gebruiken.
Zorg dat er een gelijkmatig laagje inkt op je roller zit voordat je de lino inrolt. Rol de inkt vervolgens op je linosnede totdat alles mooi bedekt is. Tussendoor kun je de inktroller steeds even over de inktplaat halen om meer inkt op te nemen.
➽ STAP 5 — het afdrukken
Het spannende moment — je eerste afdruk maken! Leg je lino met de inktkant naar boven en leg er voorzichtig een vel papier erop. Ik gebruik hier speciaal linoleum drukpapier, maar je zult verbaasd staan hoeveel papiersoorten er geschikt voor zijn!
Druk het papier zachtjes aan en wrijf stevig met een baren — een klassieke handwrijver — of de bolle kant van een houten lepel over het papier. Let erop dat je het papier niet verschuift en zorg dat je alle delen goed aandrukt.
Als alles goed is aangedrukt, til je het papier voorzichtig op om je eerste prent te bewonderen!
Wanneer je prenten droog zijn, kun je ze inlijsten, er kaarten van maken of misschien wel cadeau geven. En dan…op naar de volgende prenten — het is namelijk nogal verslavend!
➽ STAP 6 — een oplage drukken
...of je kunt meer afdrukken maken van hetzelfde design en een oplage drukken, in dezelfde of een andere kleur. Rol dan weer wat inkt op de lino en herhaal het proces totdat je genoeg afdrukken hebt.
TIP! Als je meerdere afdrukken maakt is het handig ze te drogen te hangen, bijvoorbeeld met een knijper aan een wasrek. De inkt op waterbasis die ik hier gebruik droogt meestal binnen 15 minuten — maar niet watervast — op.
➽ STAP 7 — het schoonmaken
Om je gereedschap in goede staat te houden, is het belangrijk om alles schoon te maken zodra je klaar bent.
Gebruik het paletmes om de overgebleven inkt van de inktplaat te schrapen en rol je roller schoon op een oud stukje papier. Veeg vervolgens alles schoon met poetspapier of een vochtige doek. Eventueel kun je wat water en zeep — gewoon afwasmiddel, groene zeep of kernzeep — gebruiken. Dat is nog een voordeel van inkt op waterbasis — het schoonmaken is een makkie. Droog daarna alles goed af — klaar!
TIP! En als je ook je lino schoonmaakt, kun je 'm later opnieuw als drukplaat gebruiken, al dan niet met veranderingen.
Over Alette & Printmakers Club
Alette de Roos is grafisch vormgever, docent in grafische technieken — met een voorliefde voor linosnede en letterzetten — printmaker en creatief ondernemer. Na twintig jaar achter de computer wilde ze weer met haar handen werken, maar ze ontdekte dat het lastig was om de juiste tools & tips voor grafiek te vinden.
Zo ontstond Printmakers Club — dé plek voor liefhebbers van grafische technieken die thuis aan de slag willen.
Alette gelooft dat we allemaal creatief zijn en dat creativiteit bijdraagt aan persoonlijke vrijheid en geluk. Met haar workshops en cursussen — zowel online als offline — nodigt ze je uit om de wereld van de grafische technieken te ontdekken!
➽ Ontdek de schoonheid van t r a a g h e i d — maak eens een linosnede!
Méér van Alette?
Bezoek dan haar website:
Website — Alette de Roos
Méér van de Printmakers Club?
Bezoek dan de website, volg de club op Insta of schrijf je in voor de basiscursus:
- Website — Printmakers Club
- Instagram — Printmakers Club
- Basiscursus — Printmakers Club
TIP! Op de website van de Printmakers Club kun je gratis handige linosnede tips downloaden — check it out..
© 2024 — tekst: Alette de Roos / Printmakers Club & redactie Gerstaecker NL | © 2024 — beeld: Alette de Roos / Printmakers Club & redactie Gerstaecker NL
