Tekenpapier

Alles kan en alles mag bij het tekenen. Maar een werkelijk goede tekening kan niet zonder het passende tekenmateriaal. Hierbij is de keuze van de juiste tekenstift precies zo bepalend als het passende tekenpapier.

Bij het schetsen en tekenen blijft een groot gedeelte van het papier zichtbaar. Daarom speelt de structuur en de kwaliteit van het papier niet alleen voor het tekeningproces zelf een belangrijke rol, maar ook daarenboven. De papiereigenschappen beïnvloeden de verflaag, het totale effect van het kunstwerk en ook diens houdbaarheid.

Natuurlijk kan een snelle schets ook spontaan op boterhampapier of op de achterzijde van een rekening tot leven komen. Voor hoogwaardige tekeningen is wel het echte tekenpapier de betere keuze. Ook andere soorten kunstenaarspapier zoals bv. aquarelpapier of pastelpapier zijn op grond van de speciale eigenschappen niet onbeperkt ook voor technisch tekenen en illustreren geschikt.

Ons tekenpapier assortiment is zo rijk dat er bij de tocht naar het geëigende papier al een keer de vraag kan opkomen:

Welk tekenpapier is voor mij het juiste?

Afhankelijk van de persoonlijke voordeur, techniek en gebruikte verf bieden verschillende fabrikanten, bv. Hahnemühle, Fabriano of Canson, compleet verschillende soorten tekenpapier aan. Elke soort is op haar manier perfect geschikt voor het tekenen en daarbij wel zo anders!

Goed tekenpapier is vooral duurzaam. Bovendien is het uitstekend flexiebel en vergelijkbaar met universeel papier zeer veelzijdig bruikbaar.

In principe kan men met alle verfsoorten, zelfs met aquarelverf, op tekenpapier werken. Echter adviseren wij voor een perfect resultaat om de voorkeur te geven aan dat speciaal voor de gebruikte techniek ontwikkeld kunstenaarspapier.

Wat kenmerkt goed tekenpapier?

De dikte / sterkte

De dikte van papier staat in verhouding met zijn gewicht, gemeten in g/vm. Hoe zwaarder een papier is, hoe sterker en steviger is het ook.

Licht tekenpapier heeft een gewicht van 90 - 120 g/vm en is ideaal geschikt als tekenpapier. Een snelle schets in het schetsboek of een extra fijne tekening met potlood komt op dun papier beter tot haar recht.

Goed kunstenaarskwaliteit papier voor effectvolle en expressieve tekeningen met krachtige lijnen is meestal vast en stevig, met een gewicht van ca. 160 tot 250 g/vm. Daarom kan deze type papier in tegenstelling tot dun papier ook goed tegen meervoudig uitgummen. Bovendien is het sterke papier dankzij zijn eigenschappen voor tekeningen met verschillende kleurstiften, pennen, markers en ook vloeibare verf voortreffelijk geschikt, zoals voor:

- houtskool en krijt
- marker
- inkt
- potlood
- kleurpotlood

- aquarelstift
- viltstift

- fineliner

 

Kleur

Gewoonlijk is tekenpapier wit of transparant (voor technische tekeningen). Maar wit is niet alleen maar wit, maar bestaat ook in talrijke verschillende nuancen. Het wit van tekenpapier kan van natuurlijk wit tot hoogwit variëren met een witgraad van 100 tot 110%. Op hoogwit papier komen de kleuren bijzonder goed tot hun recht, het wordt (meestal chloorvrij) gebleekt resp. bevat optische witmakers. Natuurlijk wit papier is daarentegen licht crèmekleurig dat bijzonder bij dekkende tekeningen licht doorschijnt of wel het kleureffect beïnvloed.

Oppervlaktestructuur

Precies zo belangrijk voor het kiezen van het passende papier is de juiste oppervlaktestructuur. Hierbij bestaat er geen correct of incorrect, het is alleen maar afhankelijk van de persoonlijke voorkeur en gekozen techniek. Hoe meer structuur een papier bevat, hoe intensiever schijnt deze ook door bij het volmaakte kunstwerk. Dit effect kan, afhankelijk van de kunstenaars intentie en motivatie gewenst zijn om het werk een extra touch de geven. In het andere geval komt het werk met een gladde oppervlakte meer tot zijn recht. Er bestaan wel wat vuistregels welke oppervlaktestructuur voor welke tekentechniek geëigend is. Maar uiteindelijk helpen alleen maar de eigen ervaringen bij de keuze voor het passende papier.

Voor het gedetailleerde, realistische schilderij zijn matte oppervlaktestructuren raadzaam, bij het tekenen op grote oppervlakte, bv. met krijt, bieden zich ruwe oppervlaktestructuren aan. Een bepaalde ruwheidgraad is vrijwel voor alle droge technieken noodzakelijk. Hoe grover daarbij de kleurstof is (bv, houtskool, krijt), hoe ruwer moet het tekenpapier zijn. Echte kunnen fijne kleurpotloden of viltstiften ook makkelijk op gladde oppervlakken effectvol worden gebruikt.

Houdbaarheid

Het aangeboden kunstenaarspapier is gewoonlijk:

- houtvrij
- zuurvrij
- chloorvrij gebleekt

en is met een pH-waarde tussen 7,5 en 9 verouderingsbestendig.

De kwaliteit van tekenpapier is maatgevend verantwoordelijk voor de houdbaarheid van het kunstwerk. Wie voor lange tijd plezier wil hebben aan zijn tekening die let bij het aanschaf van kunstenaarskwaliteit papier serieus op diens verouderingsbestendigheid. Iets dikker papier of ook karton is al door zijn stevigheid zeker als duurzamer te karakteriseren.

Hoe test ik de UV-lichtsensitiviteit?

Een heel simpel truc helpt , om de UV-kwaliteit van het papier te testen. Wordt een papierhelft in een boek gelegd en de andere helft raakt naar buiten en ligt voor een paar uurtjes in direct zonnelicht, wordt door een directe vergelijk snel duidelijk of een papier bestand is tegen UV-licht of verkleuringen zich beginnen te ontwikkelen.

Ondersteund bestaan er een boel hulpmiddelen die een beschermende film over het schilderij leggen en zo tegen verkleuring en veroudering beschermen en dekken.

Blok, vel of rol – welke ondergrond biedt welke voordelen?

Tekenblok

Voor het tekenen is een blok gewoon de handigste optie. Hij is makkelijk om te gebruiken om dat de ondergrond niet extra gefixeerd moet worden. Hier kan het papier eenzijdig, tweezijdig en zelfs vierzijdig gelijmd of gebonden zijn. Hoe meer zijden gefixeerd zijn, hoezo optimaler is de planlage gegradeerd. Juist de populaire (DIN-) formaten A3 en A4 worden als blok aangeboden.

Schetsboek

In tegenstelling tot een tekenblok waar u losse vellen kunt afhalen (om bv. in te lijsten) blijven de tekeningen in een schetsboek of schetsschrift continu bij elkaar. Hier vormt het complete boek met alle zijden het kunstwerk. Een artbook of een dagboekje kan ook na jaren nog de herinnering wakker schudden en zal daarom ook altijd worden bewaard. Bovendien kan men daardoor ook zijn professionele ontwikkeling bij het tekenen beoordelen.

Los vel

Tekenpapier in grote formaten is vaak verkrijgbaar als los vel. Vooral hoogwaardige (handgeschepte) ondergronden met scheprand geeft een tekening op visueel gebied een bijzonder effect. Om te voorkomen dat los vel bij het tekenen niet verschuift, is het raadzaam om een vel te fixeren bv. op een schilderboord.

Rol

Tekenpapier op rol is bijzonder handig voor grootgebruikers. Bovendien veroorlooft de papierrol het gereed snijden van individuele speciale formaten. Wel moet ook het op maat gesneden papier op rol daarna - net als los vel - zorgvuldig op een stabiele ondergrond worden gefixeerd om een verschuiven te voorkomen.

Werk kunstenaarskwaliteit papier voor welke tekeningen?

Naast universeel bruikbare papiersoorten mag voor de verschillende tekentechnieken ook het hiervoor speciaal ontworpen papier worden gekozen om het bestmogelijke resultaat te bereiken.

Pastelpapier

Het zware pastelpapier heeft steeds een gekorrelde, ruwe oppervlaktestructuur op welke zich de krijt zonder grote afdruk afwrijft. Alleen op speciaal voor het schilderen met pastel ontwikkeld papier kunnen kleurkracht, fijnheid en frisse van de pastelkleuren optimaal tot hun recht komen.

Overigens, juist de lichte kleuren verkrijgen op kleurpapier of zwart pastelpapier een volledig prachtige expressiviteit.

Papier voor vloeibare verf, zoals inkt

Tekeningen met inkt horen in tegenstelling tot tekeningen met potlood en kleurstiften, houtskool of krijt, bij de categorie nat-techniek. De inkt kan hierbij met een inktpen of klassiek met een penseel worden aangebracht.

Het papier mag niet sterk absorberend zijn zodat de aangebrachte inkt niet intrekt en uitloopt. In dit geval is een gladde oppervlaktestructuur de passende keuze. Maar niet té glad zodat de inktlijn fatsoenlijk grijpt. De dikte van geschikt inktpapier kan zich uitstrekken van dun en transparant papier tot dik en zwaar Bristol karton - afhankelijk met welke bedoeling de tekenaar in gedachte heeft voor zijn kunstwerk. Evenzo biedt zich aquarelpapier aan voor het tekenen met waterverf of inkt.

Markerpapier

Markerpapier of ook lay-out papier is ook geconcipieerd voor nat-tekeningen en voldoende absorberend zodat de verf snel droogt en niet smeert, wel dat weer niet té sterk zodat de linies niet uitlopen. Dit soort tekenpapier is doorslagbestendig en geschikt voor alle tekeningen met marker, viltstift en fineliner. De speciale oppervlaktestructuur zorgt voor optimale contourscherpe, goede contrasten en korte droogtijden.

De soort tekenpapier die voor nat-technieken geëigend is, kan daarnaast ook voor airbrush of aquarel worden gebruikt. Hierbij is wel op te letten dat tekenpapier gewoonlijk niet gemaakt is voor maskeerfilm resp. maskeerfolie. Voor het professionele werk hoort ook hier het betreffende speciaal-papier bij de basisuitrusting.

Technisch tekenpapier

Voor technische tekeningen zijn klassieke transparante papiersoorten en millimeter papierpassend. Ook papier met ruitjes of liniesmet rand en schrijfveld worden graag gebruikt voor technisch tekenen in de architectuur, machinebouw ed. Tekenpapier heeft een uitgesproken gering gewicht en gladde oppervlaktestructuur zodat contourscherpe en contrastrijke linies op het vel getekend kunnen worden.